BİLGİSAYAR KULLANIMI VE SAĞLIK

      Günümüz çağının teknoloji çağı olduğunu kabul etmeliyiz. 😀 

Bu nedenle kimisi işinden kaynaklı kimisi de kişisel eğlencelerinden kaynaklı uzun saatler bilgisayar başında vakit geçiriyoruz. 

   Tabi ki bu durum belirli bir süreden sonra bazı sağlık sorunlarını da beraberinde getiriyor.  Doğru bilgisayar kullanımı ile olası sağlık sorunlarının çıkmasını önlemek mümkün.

 Bilgisayarın Yanlış Kullanımından Doğabilecek Rahatsızlıklar

Bilgisayar kullanırken Omuz, El, Kol, Boyun, Göz veya vücudun başka kısımlarında rahatsızlık veya ağrı belirebilir.

• Boyunda kas zorlanması (gergin boyun sendromu)
• Bilekte sinir sıkışması (karpal tünel sendromu)
• Başparmak ve el bileğinde tendon iltihaplanması
• Omuz ve dirsekte tendon iltihaplanması
• Gözde yanma, ağrı, batma veya görme bozukluğu
• Halsizlik, yorgunluk ve baş ağrısı

Tekrarlayıcı Hareketlere Bağlı Rahatsızlıklar

Parmak, el bileği ve dirseğinizin bilgisayar kullanırken yaptığı küçük ve tekrarlayıcı hareketler özellikle el bileklerinde bozukluklara neden olabilir. Bu rahatsızlıklarda el bileği içinden geçen kasların kemiğe yapıştığı dokular zedelenip sıkışır. Bu durumda elde uyuşukluk ve ağrı, başparmak hareketlerinde ve el sıkma gücünde azalma ortaya çıkmakta, el becerisi bozulmaktadır.

Gözlerde Oluşabilecek Rahatsızlıklar

Uzun süre bilgisayar karşısında çalışma sonrası göz çevresi ve başta ağrı, gözlerde yorgunluk hissi, yanma, batma ve kızarıklık görülebilir. Yakınmalar daha çok günde 4-6 saatten fazla bilgisayar karşısında çalışan kişilerde sık görülür.

Bel, Baş ve Boyunda Oluşabilecek Rahatsızlıklar

Bu rahatsızlıklar bilgisayar kullanımı ile ilgili olarak sıklıkla uzun süre hareketsiz kalma, stres, uygun olmayan duruş biçimi gibi nedenlerle ortaya çıkarlar. 

                     Dikkat Edilmesi Gerekenler

Bilgisayar satın alırken :

       Bilgisayar monitörünün ne kadar radyasyon yaydığı, klavye ve faresinin ergonomik olup olmadığı gibi konulara da dikkat etmeniz gerekir.

Çalışma ortamında :

• Bilgisayarın bulunduğu mekânın havasının mutlaka belli aralıklarla nemlendirilmesi sağlanmalıdır.

• İşyerinde, okulda veya evde bulunan bilgisayarı ortaklaşa kullanırken her oturduğunuzda çalışma ortamını ihtiyaçlarınıza göre düzenlememiz gerekmektedir.

• Masamız düzenli olmalı ve sık kullandığınız kâğıtları, kitapları veya diğer araç gereçleri kolayca uzanabileceğiniz mesafelerde tutmalıyız.

• Ortamın temizliğine dikkat etmenin yanında ekranın tozunun da sık sık temizlenmesi gerekmektedir. Bunun için özel ekran solüsyonu ile nemlendirilmiş bir bezle sık sık tozunun alınması ekrandaki görüntünün netleşmesini sağlar.

Masa, sandalye veya koltuk seçiminde :

• Yüksek masalar çalışmak için uygun değildir. Omuzların yüksekte kalmaması için oturulan masanın yüksek olmaması gerekir. Omuzlar ne aşağı inmeli ne de yukarı çıkmalıdır.

• Masa yüksekliği, eğikliği ve genişliği ergonomik olmalıdır. 

• Çalışma sandalyesi satın alırken yükseklik ile sırtlığının ayarlanabilir olup olmadığına dikkat edilmelidir.

• Sandalyenin yanlarda kolların dinlendirilebilmesini sağlayan kolçakların olması ve sırtlığının dik olması çalışma sırasında sizi rahat ettirecektir.

• Sandalyeye oturduğunuz zaman başınızın dik, sırtınız destekli, kollarınız rahat, gözleriniz ekranın tam karşısında olması gerekmektedir. Bu nedenle sandalye veya koltuğun ayarlanabilir olması önemlidir.

• Gözümüz ile ekran arasındaki uzaklığınızın 50-70 cm arasında olmasına özen gösterilmeli ve sandalyenin masaya uzaklığının da bu ölçüde ayarlanması gerekmektedir.

Uzun zaman gerektiren kullanımlarda :

• Uzun süre hareketsiz oturmak kan dolaşımı rahatsızlıklarına ve kas yorulmasına yol açabileceği için, çalışırken küçük molalar verilip esneme egzersizleri yapılmalıdır.

Ortam ve ekran ışığı ile ilgili :

• Oda aydınlatması için gündüzleri gün ışığı kullanılmalı, akşamları ise lambanın ışık şiddetinin normalden yarı yarıya daha az olması sağlanarak ışık yansımaları en aza indirilmeye çalışılmalıdır.

• Işık yansımalarının önüne geçmek için gündüzleri ortam aydınlığını kapatmayacak ve havayı kesmeyecek şekilde perde kullanılmalıdır.

• Monitörün yan tarafı pencereye bakacak biçimde yerleştirerek pencereden gelen ışık yansımalarından korunulmalıdır.

• Monitörün ışık ayarı gözümüzü yormayacak dereceye getirilerek ayarlanmalıdır.

Ekrana bakarken :

•  Aslında göz kırpmak düşünmeksizin, kendiliğinden yaptığımız bir eylemdir. Bu eylem, gözlerimizi doğal olarak koruyup nemlendirir ve göz kuruluğunun önlenmesine yardımcı olur. Bu nedenle gözlerimizi kırpmayı unutmamamız gerekmekte ve çok sık olmasa da ara ara 5 sn gözlerimizi kapatıp dinlendirmeliyiz.

• Her 20 dakikada bir ekrana bakmaktan vazgeçip yaklaşık 5-6 metre uzaklıktaki bir nesneye bakılmalıdır. Bu göz kaslarının gevşemesini sağlayacak ve gözlerinizi rahatlatacaktır.

Dizüstü bilgisayar kullanırken :

• Dizüstü bilgisayar uzun süre kucakta kullanılmamalıdır. Bu şekilde kullanım siz farkında olmadan öne doğru eğilmenizi ve bacaklarınızı bükmeyi sağlayacağından bazı rahatsızlıklara yol açacaktır. Bu nedenle dizüstü bilgisayarımızı da masa da kullanmak faydanıza olacaktır.

          Sağlıklı Bilgisayar Kullanımı

• Fiziksel bir kuvvet uygulamak vücudumuzda daima hasara neden olur. Bilgisayar karşısında gevşek ve rahat olunmalıdır.

• Klavyenin tuşlarına ve Mouse’a basarken kuvvet harcamayın. 

• Elinizin altındaki klavye ve fareyi kullanırken güç kullanmayın , avucunuzun içinde sıkıştırmayın, bileğiniz ve parmağınız boşa yorulur.

• Klavye ye sert bir şekilde vurup kuvvet harcamayın, fareyi sert bir şekilde yüzeye temas ettirmeyin ve avuç içinde baskı uygulamayın.

• Vücudumuzun daha az yorulması için şunlara dikkat edin;

• Yukarıdaki maddeleri uygulayın. Klavye ve Mouse kullanırken parmaklarınızın ve bileğinizin rahat hareket etmesini sağlamalısınız.

• Bilek veya parmaklarınızı dinlendirmek için ara verip bilgisayar başından kalkın.

• Kollarınız ve elleriniz yorulduysa, dinlendirmek için elinizi masa üzerine koymamalısınız.

• Sandalyenizi düzgün ayarlamalısınız, arka diz kapağınıza baskı yapmamalı.

• Diziniz çalıştığınız masaya değmeyecek şekilde rahat olmalı, diz kapağınızın arka kısmı sandalyeden uzak bir pozisyonda olmalıdır.

• Bilgisayarda çalışırken mola vermek verimli çalışmayı artırır. Konuyu değiştirmek de bir nevi dinlenme hissi verir. Dinlenme olayı çeşitlendirilebilir.

• Çalışmalarınızı planlayın ve işlerinizi beklenen sürede veya öncesinde bitirin.

• Herhangi bir iş yaparken, sürekli Mouse kullanıyorsanız farklılık olsun diye klavyeyi de kullanabilirsiniz.

• Verimliliğinizi artırmak için yazılım ve donanım imkanlarından yararlanmayı öğrenmelisiniz. Uzun yollardan program çalıştıracağınıza bunun kısa yollarını öğrenebilirsiniz.

• Kullandığınız bilgisayarın ve programların özelliklerini iyi öğrenin çünkü unutmayın ki iyi bilinen bir iş insanı yormaz.

             ---------------------------------------------------

      Kader ÖZEN

Computer Engineer